บทความพิเศษจากกรรมการผู้จัดการ

ในช่วงที่ผ่านมา ผมมีโอกาสได้ทำงานร่วมกับผู้ประกอบการ SMEs จำนวนหนึ่ง เนื่องจากการดูแล SMEs ให้กลายเป็นผู้ส่งออก ถือเป็นหนึ่งในภารกิจสำคัญของ EXIM BANK ควบคู่ไปกับการสนับสนุนทุนไทยให้ออกไปลงทุนในต่างประเทศ ซึ่งในแต่ละโอกาสที่ผ่านเข้ามา ทำให้ผมได้เรียนรู้ถึงปัญหา อุปสรรค ไปจนถึงเคล็ดลับความสำเร็จของ SMEs ที่คิดว่ามีประโยชน์ต่อผู้ประกอบการรายอื่นในการนำไปปรับใช้ในการดำเนินธุรกิจของตัวเอง

1. หาก้าวแรก (ตลาด) ในการส่งออก : หนึ่งในความฝันของผู้ประกอบการตัวเล็กที่อยากจะเติบโตขึ้น คือ การส่งสินค้าออกไปขายในต่างประเทศ และคำถามถัดมา คือ แล้วจะเริ่มส่งออกไปที่ไหนดี คำตอบอาจไม่ได้มีตายตัว เพราะสินค้าของ SMEs แต่ละรายอาจจะเหมาะกับแต่ละประเทศแตกต่างกัน แต่หากยังคิดไม่ออก ผมอยากแนะนำให้ลองทำตลาดประเทศเพื่อนบ้านอย่าง CLMV ด้วยเหตุผลหลักๆ 3 ด้าน ได้แก่ (1) เราอยู่ใกล้กัน ดังนั้น ต้นทุนการเดินทางไปลองตลาดค่อนข้างต่ำ (2) ไลฟ์สไตล์ใกล้เคียงกัน ทั้งวัฒนธรรมด้านอาหาร ไปจนถึงอิทธิพล Soft Power จากสื่อบันเทิงไทยที่ได้รับความนิยมในประเทศเพื่อนบ้าน (3) สินค้าไทยยังได้รับความเชื่อถือว่าเป็นสินค้าคุณภาพดี ดังนั้น SMEs ไทยจึงมีแต้มต่อในการเริ่มทดลองตลาด ซึ่งผมก็พบว่ามี SMEs ไทยหลายราย โดยเฉพาะสินค้าอุปโภคบริโภค อาหาร และขนมขบเคี้ยว ที่อาจไม่ได้เป็นที่รู้จักในประเทศมากนัก แต่กลับประสบความสำเร็จในตลาดประเทศเพื่อนบ้านของเรา และ (4) CLMV เป็นกลุ่มประเทศที่ภาครัฐให้การสนับสนุนทางด้านการค้าและการลงทุน ขณะที่ EXIM BANK เองก็มีสำนักงานผู้แทนใน CLMV ครบทั้ง 4 ประเทศเพื่อคอยอำนวยความสะดวกแก่ผู้ประกอบการที่สนใจรุกตลาด CLMV อย่างเต็มที่
2. ใช้บันได (นวัตกรรม) ยกระดับผลิตภัณฑ์ : ปัจจุบันผู้ประกอบการส่วนใหญ่ที่ผมทำงานด้วยเป็น SMEs รุ่นใหม่ ซึ่งต่างมีความรู้และแนวคิดที่ทันสมัย ดังนั้น หลายธุรกิจมีการนำนวัตกรรมเข้ามาต่อยอดเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มและความแตกต่างให้สินค้า เช่น การนำผลผลิตทางการเกษตรในท้องถิ่นมาสกัดเป็นสารตั้งต้นอุตสาหกรรมที่มูลค่าเพิ่มสูงขึ้น ไปจนถึงการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่มี Function การใช้งานเข้ากับยุค Next Normal เป็นต้น ซึ่งการใช้นวัตกรรมถือเป็นการสร้างบันไดให้กับผู้ประกอบการที่จะสร้างโอกาสจากช่องว่างทางการตลาด และสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันมากขึ้น
3. หาเพื่อนร่วมทาง (เครือข่าย) เพื่อสร้างโอกาสธุรกิจที่กว้างขึ้น : การเดินทางสู่ความสำเร็จอาจเป็นเรื่องยากหาก SMEs ต้องต่อสู้เพียงลำพัง เพราะฉะนั้นการมีเพื่อนร่วมทางหรือเครือข่ายพันธมิตรที่ดีจะช่วยกันเสริมสร้างความแข็งแกร่งและเติมเต็มสิ่งที่ขาดหายเพื่อให้ธุรกิจอยู่รอดและเติบโตไปข้างหน้าได้อย่างมั่นคง ซึ่งปัจจุบันมีหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน รวมถึง EXIM BANK เอง ที่จัดการทำ Business Matching เพื่อเป็นทางลัดให้ผู้ประกอบการตามหาคู่หูร่วมทางทั้งในประเทศและต่างประเทศอยู่เสมอ ซึ่ง SMEs ควรใช้ประโยชน์จากช่องทางดังกล่าวเพื่อโอกาสที่กว้างขึ้นในอนาคต
4. ติดกระดุมเม็ดแรก (การเงิน) ให้ได้ : การเข้าถึงแหล่งเงินทุนเป็นหนึ่งในปัญหาใหญ่ที่ SMEs ต้องเผชิญในการดำเนินธุรกิจตั้งแต่เริ่มต้นไปจนถึงการขยายกิจการ เนื่องจากสถาบันการเงินส่วนใหญ่เห็นภาพธุรกิจไม่ชัดเจนและเห็นว่ามีความเสี่ยงสูง จึงทำให้ SMEs ขอสินเชื่อได้ค่อนข้างยาก โดยปัจจุบันมีเพียง 1 ใน 3 ของ SMEs ไทยที่เข้าถึงแหล่งเงินทุนในระบบ อย่างไรก็ตาม เคล็ดลับที่จะทำให้ประสบความสำเร็จในการติดกระดุมเม็ดแรกทางการเงินนี้อยู่ที่การจัดทำแผนธุรกิจให้ชัดเจน ไปจนถึงการจัดการระบบบัญชีให้ได้มาตรฐาน เพื่อให้สถาบันการเงินเข้าใจธุรกิจของคุณมากขึ้น ซึ่ง EXIM BANK ก็พร้อมที่จะเป็นที่ปรึกษาให้กับผู้ประกอบการทุกท่าน

สุดท้ายนี้ การเป็นคนตัวเล็กอย่าง SMEs มีข้อได้เปรียบด้านการปรับตัวได้รวดเร็วกว่าธุรกิจขนาดใหญ่ ซึ่งไม่ว่าธุรกิจของท่านจะก้าวไปทางใด EXIM BANK ก็พร้อมยืนเคียงข้างด้วยบทบาทที่เป็นมากกว่าธนาคาร (Beyond Banking) ทั้งการเป็น Business Partner และที่ปรึกษาที่จะคอยดูแลตลอดวงจรธุรกิจของท่านครับ