บทความพิเศษจากกรรมการผู้จัดการ

สวัสดีครับท่านผู้อ่าน วันนี้ตรงกับวันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2567 ซึ่ง EXIM BANK ก่อตั้งมาครบ 30 ปีพอดีครับ สำหรับการเริ่มต้นเข้าสู่วัยเลข 3 นี้ ผมขอย้ำว่า EXIM BANK พร้อมแล้วครับที่จะเดินหน้าสู่บทบาทใหม่ในการเป็น Green Development Bank เพื่อสนับสนุนธุรกิจไทยให้ดำเนินการโดยคำนึงถึงสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน เพราะผู้ประกอบการในยุคปัจจุบัน ไม่ว่าขนาดเล็กหรือใหญ่ ค้าขายในประเทศหรือส่งออก หากไม่ปรับธุรกิจให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมหรือปรับตัวล่าช้าเกินไปก็อาจถูกจำกัดการเติบโตจากปัจจัยต่างๆ เหล่านี้

• Carbon Concern ในตลาด : ผู้บริโภคเลือกสนับสนุนธุรกิจสีเขียว และไม่ฟอกเขียว ผลสำรวจของ Euromonitor ในปี 2566 ชี้ว่าผู้บริโภค 64% พยายามปรับพฤติกรรมให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมหรือเข้าสู่แนวทางของความยั่งยืน โดยเฉพาะการลดการใช้พลาสติก ลดขยะอาหาร และรีไซเคิลของใช้ ขณะที่ 30% พยายามลดการปล่อยคาร์บอนและเลือกซื้อสินค้าที่ผลิตอย่างยั่งยืน อย่างไรก็ตาม ผู้บริโภคส่วนหนึ่งตระหนักว่าการเปลี่ยนพฤติกรรมของตนเองเพียงอย่างเดียว ไม่เพียงพอที่จะก่อให้เกิดผลการเปลี่ยนแปลงต่อโลกได้อย่างชัดเจนและรวดเร็ว จึงเรียกร้องให้ภาคธุรกิจแสดงความรับผิดชอบอย่างจริงจัง ไม่ฟอกเขียว (Greenwashing) หรือการกล่าวอ้างว่าสินค้าหรือบริษัทของตนเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมโดยไม่ได้ลงมือทำจริง โดยมีผู้บริโภคจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ ที่ต้องการให้ธุรกิจแสดงหลักฐานการปฏิบัติที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมที่สามารถตรวจสอบได้ เป็นเหตุให้ภาคธุรกิจต้องหันมาให้ความสำคัญกับทั้งการปรับเปลี่ยนกระบวนการเพื่อให้เกิดความยั่งยืน และการเปิดเผยข้อมูลการดำเนินการเพื่อความยั่งยืนให้ผู้บริโภครับทราบ
• Carbon Measures ของประเทศผู้นำเข้า : มาตรการด้านสิ่งแวดล้อมประเทศคู่ค้าที่กลายเป็นกำแพงสูงสำหรับธุรกิจที่ไม่ปรับตัว ไม่ว่าจะเป็นมาตรการปรับคาร์บอนก่อนข้ามพรมแดน (Carbon Border Adjustment Mechanism : CBAM) ของ EU ซึ่งกำหนดให้ผู้นำเข้าต้องรายงานปริมาณการปล่อยคาร์บอนของสินค้า 6 ประเภท (ซีเมนต์ กระแสไฟฟ้า ปุ๋ย เหล็กและเหล็กกล้า อะลูมิเนียม และไฮโดรเจน) และจะเริ่มจ่ายภาษีคาร์บอนตั้งแต่ปี 2569 และร่างกฎหมาย Clean Competition Act (CCA) ของสหรัฐฯ ที่คาดว่าในปี 2568 จะเริ่มให้ผู้ประกอบการในประเทศจ่ายภาษีตามปริมาณคาร์บอนที่ปล่อยเกิน รวมถึงมาตรการของอีกหลายประเทศที่อยู่ระหว่างพิจารณาจะนำมาใช้ในลักษณะเดียวกัน สถานการณ์ข้างต้นกดดันให้ผู้ส่งออกต้องเร่งปรับลดการปล่อยคาร์บอน เพื่อมิให้ราคาสินค้าเมื่อรวมกับภาษีคาร์บอนแล้วสูงเกินไป มิเช่นนั้นผู้นำเข้าอาจหันไปเลือกนำเข้าจากคู่แข่งที่มีต้นทุนถูกกว่า นอกจากนี้ ในทางปฏิบัติพบว่ามีผู้นำเข้าบางรายขอให้ผู้ส่งออกสินค้าอื่นๆ ที่ไม่ถูกกำหนดในมาตรการดำเนินการจัดส่งปริมาณการปล่อยคาร์บอนด้วยเช่นกัน ส่งผลให้ผู้ประกอบการบางรายอาจมีต้นทุนการจัดทำรายงานเข้ามาเพิ่มเติมโดยไม่ได้คาดคิด
• Carbon Tax ในประเทศ : การเดินหน้าเพื่อบรรลุสู่เป้าหมายความเป็นกลางทางคาร์บอนของไทยภายในปี 2593 ส่งผลให้รัฐบาลไทยจำเป็นต้องดำเนินการหลายแนวทางเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย อาทิ การจัดเก็บภาษีคาร์บอน (Carbon Tax) จากสินค้าที่ผลิตในประเทศ ซึ่งขณะนี้ยังอยู่ระหว่างการพิจารณา และมีแผนจะกำหนดให้ทุกฝ่ายต้องแจ้งปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกเพื่อจัดทำฐานข้อมูลก๊าซเรือนกระจกของประเทศ ซึ่งล้วนส่งผลกระทบต่อผู้ประกอบการทั้งทางตรงและทางอ้อม โดยเฉพาะในภาคธุรกิจที่มีการปล่อยคาร์บอนสูง ทั้งนี้ ผู้ประกอบการควรติดตามความคืบหน้าการออกพระราชบัญญัติการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ซึ่งจะเป็นแกนหลักที่เชื่อมสู่มาตรการอื่นในระยะต่อไป

เป็นเวลา 3 ทศวรรษที่ EXIM BANK เดินเคียงข้างผู้ประกอบการไทย และนำผู้ส่งออกไทยโบยบินไปตลาดโลก ณ วันนี้เมื่อเทรนด์ธุรกิจทั่วโลกต่างมุ่งไปสู่การเป็นกิจการที่ปล่อยคาร์บอนต่ำ EXIM BANK ก็พร้อมเคียงข้างและนำพาผู้ประกอบการไทยเติบโตไปบนเส้นทางสีเขียวด้วยกัน และแม้ EXIM BANK จะอยู่ในบทบาทใหม่ แต่สิ่งที่ยังคงอยู่เหมือนเดิม คือ ความมุ่งมั่นขับเคลื่อนเศรษฐกิจ สังคม ชุมชน ในทุกภาคส่วน โดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลังครับ